به پا خیزید ...

 

در این آیات خداى فرزانه روى سخن را به پیامبر گرامى نموده و نکات ارزشمند و دگرگون‏سازى را در ابعاد گوناگون زندگى بشر به تابلو مى‏برد، که هرکدام سخت تفکرانگیز و در خور تعمق بسیار است.
در نخستین آیه مورد بحث مى‏فرماید:
قُلْ إِنَّمَا أَعِظُکُمْ بِوَاحِدَةٍ 
هان اى پیامبر! به بندگانم بگو: من شما را به یک ویژگى اساسى و یک اصل دگرگون‏ساز و بسیار مهم فرمان مى‏دهم.
به باور برخى از مفسران منظور این است که: من شما را به یک اصل و یک سخن سفارش مى‏کنم.
در این مورد که آن اصل و آن سخن چیست، دو نظر آمده است:
1- به باور پاره‏اى منظور اصل دگرگون‏ساز توحیدگرایى و یکتاپرستى است.
2- امّا به باور پاره‏اى دیگر، منظور فرمانبردارى آگاهانه و خالصانه از خداست.
به باور کسانى که طرفدار دیدگاه نخست هستند، ادامه آیه شریفه، آن یک اصل و یک سخن را تفسیر مى‏کند که مى‏فرماید:
أَنْ تَقُومُوا لِلَّهِ مَثْنَى وَفُرَادَى 
و آن این است که دو نفر، دو نفر، یا یک یک براى خدا و انجام فرمان او به پا خیزید.
آیه شریفه و نکته درس‏آموزى که پیشنهاد میکند، نشانگر پوچى تهمتِ شرک و بیدادِ حاکم بر وجود گرانمایه خردمندترین انسان عصرها و نسل‏هاست؛ و روشن است که «قیام» در اینجا نه به مفهوم روى پا ایستادن، که به مفهوم روى آوردن به ارشاد و اصلاح و سازندگى انسانها با گفتگوى روشنگرانه و انگیزش آنان به اندیشه و تفکر، و نیز به اندیشه نشستن خویش است؛ چرا سرچشمه هر دگرگونى مطلوب و یا تحمل ناپسند و نامطلوب دگرگونى در اندیشه و باورها و از پى آن دگرگونى در عملکردهاست؛ و بدان دلیل است که حق، تنها در پرتو اندیشه درست و مناظره روشنگرانه و هدفدار و حق‏جویانه براى انسان حق‏طلب نمایان مى‏گردد.